އުންމުލްމުއުމިނީން (މުއުމިނުތަކުންގެ މައިކަނބަލުން) އައްސައްޔިދާ ސައުދާ ބިންތި ޒަމްޢަތު ރަޟިޔަالله ޢަންހާއަކީ ކީރިތި ރަސޫލާގެ ދެވަނަ އަނބިކަނބަލުންނެވެ. އެ ކަމަނާއާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގެންނެވީ ކީރިތި ރަސޫލާގެ ފުރަތަމަ އަނބިކަނބަލުން އުންމުލްމުއުމިނީން އައްސައްޔިދާ ޚަދީޖަތުގެފާނު އަވަހަރާވުމުންނެވެ.

ސައުދަތުގެފާނުގެ ފުރިހަމަ ނަންފުޅަކީ ސައުދާ ބިންތި ޒަމްޢާ ބިން ގައިސް ބިން ޢަބްދު ޝަމްސެވެ. މަންމާ ފުޅަކީ އައްޝަމޫސް ބިންތި ގައިސް ބިން ޢަމްރު އެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ކުރިން އެކަމަނާ ކައިވެނި ކުރެއްވީ އެކަމަނާގެ އައްސަކްރާނު ބިން ޢަމްރު އާއެވެ. އެ ކައިވެނިފުޅަށް ދަރިކަލަކު ލިބިވަޑައިގަތެވެ. އެއީ ޢަބްދުއްރަޙުމާނެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ދީނަށް ގޮވާލެއްވިތާ ކުރީކޮޅު ސައުދަތުގެފާނާއި ފިރިކަލުން އިސްލާމްވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އަދި އެ ދެކަނބަލުން ޙަބަޝާ އަށް ހިޖްރައަށް ވަޑައިގަތެވެ. އައްސަކްރާނު އަވަހާރަވީ އެނބުރި މައްކާއަށް ވަޑައިގެންފަހުންނެވެ. އެއަށް ފަހު އެކަމަނާ ދިރިއުޅުއްވަމުން ގެންދެވީ އޭރު އަދި އިސްލާމްދީން ގަބޫލުނުކޮށް ތިއްބެވި ޢާއިލާގެ ބޭފުޅުންނާއެކުގައެވެ.

ޚަދީޖަތުގެފާނު އަވަހާރަވުމުން ކީރިތި ރަސޫލާއަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ހިތާމަފުޅާއެކު ޢާއިލީ ޒިންމާތައް އެތައް ގޮތަކުން އިތުރުވެގެންދިޔައެވެ. އެއީ އެކަމަނާ އަވަހާރަވީއިރު ތިއްބެވި ބޭފުޅުން ބެލެހެއްޓެވުމާއި ގޭތެރޭގެ ކަންތައްތައް އިންތިޒާމުކޮށް ބަލަހައްޓަންވަން ޖެހިވަޑައިގަތުމުންނެވެ. ޚަދީޖަތުގެފާނު ދުނިޔޭގައި އިންނެވިއިރު، ބޭފުޅުންގެ ކަންތައްތަކާއި، ގަނޑުވަރުގެކަންކަން އެކަމަނާ ބަހަލައްޓަވަމުން ގެންދެވިލެއް ފުރިހަމަކަމުން ކައުސާހިބާ ހުންނެވީ، އެކަލޭގެފާނުގެ ރިސާލަތުގެ މަސައްކަތްޕުޅަށް މުޅިން ވީއްލިވަޑައިގެންފައެވެ.

Advertisement

ޚަދީޖަތުގެފާނު އަވަހާރަވީ ދުވަސްވަރަކީ މައްކާގެ މުޝްރިކުންގެ އުނދަގޫތަކާއި ދުއްތުރާތައް ނުހަނު ބޮޑު ދުވަސްވަރެކެވެ. މި ދަތި އުނގަދޫ އަދި ހިތާމަވެރި ވަގުތުގައި ކައިވެނިފުޅެއްގެ މުހިންމުކަމުގެ ވާހަކަ ކީރިތި ރަސޫލާއަށް ދެންނެވީ ޚަވުލާ ބިންތު ޙަކީމް އައްސަލާމިއްޔާއެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާގެ އިޒުނަފުޅާއެކު ސައުދަތުގެފާނާއި ޢާއިޝަތުގެފާނުގެ ކައިވެނިފުޅުގެ ކަންތަކާ ވަޑައިގެންނެވީ އެކަމަނާއެވެ. މި ދެ ކައިވެނިފުޅު ކުރެވުނީ ދާދި އެކުއެކީގައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ކީރިތި ރަސޫލާގެ ގަނޑުވަރަށް ޢައިޝަތުގެފާނު ގެންނެވީ ހިޖުރައަށް ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހުގައެވެ.

ސައުދަތުގެފާނާ ކީރިތި ރަސޫލާ ކައިވެނިފުޅު ބައްލަވައިގެންނެވީ އެކަމަނާގެ ޢުމުރުފުޅުން 50 އަހަރުފުޅަށްވުރެ މަތިވެފައިވަނިކޮށެވެ. މި ކައިވެނިފުޅު ބައްލަވައިގެންނެވިއިރު އެކަމަނާ ވަނީ އާންމުކޮށް ކައިވެނީގެ ދަޢުވަތު ލިބިވަޑައިގަތުމުގެ މޫސުން ފަހަނަޅައިފައެވެ. މި ކައިވެނި ބައްލަވައިގެންނެވީ ކައުއިތުރު ރަސޫލާގެ ނަބީކަމުގެ ދިހަވަނަ އަހަރުއެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ސުވަގެވަޑައިގަންނަވަންދެން އަނބިކަނބަލެއްގެ ގޮތުގައި ސައުދަތުގެފާނު އިންނެވިއެވެ. އެހެންކަމުން ކައުސާހިބާގެ އަނބިކަނބަލަކަށް އެކަމަނާ އިންނެވީ، 14 އަހަރުއެވެ.

ކިރިތި ރަސޫލާއާއި ސައުދަތުގެފާނުގެ ކައިވެނިފުޅަށްފަހު އިތުރު ސާހިބާގެ ގަނޑުވަރުގެ ހުރިހާ ކަމެއް، ނުހަނު ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ބަލަހައްޓަވައިދެއްވިއެވެ. އިތުރު ސާހިބާގެ ތުއްޕުޅު ދެ ދަރިކަނބަލުން ގެންގުޅުއްވައި ތަރުބިޔަތު ކުރެއްވުމުގައި ވަރަށް ހީވާގިފުޅުވެ އުޅުއްވިއެވެ.

ކައުއިތުރު ސާހިބާއަށް ޚިދުމަތް ކުރެއްވުމުގައާއި ގަނޑުވަރުތެރޭގެ ކަންތައްތައް ބެލެހެއްޓެވުމުގައި އެކަމަނާއަކީ ހިންގުންތެރި ގެވެހި ބޭކަނބަލެކެވެ. މި ކައިވެނިފުޅަށްފަހު ތިން އަހަރެއްހައި ދުވަހު މައްކާގައި ދިރިއުޅުއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު އެމާތް ސާހިބާއަށް ހިޖުރައަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ހިޖުރައަށް ވަޑައިގަތީ އަހުލު ޢިޔާލުން މައްކާއަށް ދޫކުރައްވައިފައެވެ. މަދީނާއަށް ވަޑައިގެން ހަމަޖެހިވަޑައިގަތުމަށްފަހު، އިތުރު ސާހިބާގެ އަހުލު ޢިޔާލުން ބައްލަވައި ދެ ބޭފުޅުން ފޮނުއްވިއެވެ. އެ ބޭފުޅުންގެ އަރިހުގައި ސައުދަތުގެފާނު އެކަމަނާގެ ދޮންދަރިކަނބަލުން ކަމުގައިވާ އުންމުކުލްޘޫމުގެފާނާއި ފާޠިމަތުގެފާނު ގޮވައިގެން މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.

މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއިރު ކީރިތި ރަސޫލާގެ ދެ އަނބިކަނބަލުން ތިއްބެވިއެވެ. އެއީ ސައުދަތުގެފާނާއި ޢައިޝަތުގެފާނެވެ. ޢައިޝަތުގެފާނަކީ ސައުދަތުގެފާނަށްވުރެ މާހަގު ބޭކަނބަލަކަށް ވުމާއެކު، ގޭތެރޭގެ ދިރިއުޅުއްވުމާއި، ގެހިންގުމާބެހޭ ކަންކަމުގައި ވަރަށް ތަނަވަސް ހިތްޕުޅަކުން ޢައިޝަތުގެފާނަށް އެހީތެރިވެވަޑައިގެން ދެއްވިއެވެ. ކައުސާހިބާގެ ހުރިހާ އަނބިއަނބިކަނބަލުންނަށް ވެސް ސައުދަތުގެފާނު ހިތްޕުޅުގައި ޚާއްޞަ ލޯތްބަކާއި ޤަދަރެއް ބޭއްވެވިއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢައިޝަތުގެފާނަށް ވަކީން ބޮޑަށް ކަމޭހިއްތަވައި ހެޔޮފުޅުކޮށް ހިއްތެވިއެވެ.